Firmy, które zajmują się skupem oraz sprzedażą towarów na rynku międzynarodowym, muszą znać szereg zasad, przepisów, norm oraz wiedzieć, jakie aspekty wymagają ustalenia w zakresie obowiązków, odpowiedzialności, ryzyka oraz oczywiście kosztów. Importerzy i eksporterzy korzystają więc z ustanowionych przez Międzynarodową Izbę Handlową (ICC) zasad – czyli Incoterms®. To one regulują zasady handlu na całym świecie, a bez ich znajomości nie da się prowadzić sprzedaży towarów. Warto zwrócić uwagę, że od opublikowania pierwszych reguł w 1936 roku do dziś import i eksport znacząco się zmieniły. Dlatego właśnie od 1 stycznia 2020 zostały wprowadzone nowe obowiązujące zasady. Incoterms odnoszą się przede wszystkim do Konwencji ONZ dotyczącej Kontraktów dla Międzynarodowej Sprzedaży i są respektowane w większości krajów.
Jak wyglądają Reguły Incoterms?
Zasady Międzynarodowej Izby Handlowej to spis trzyliterowych terminów handlowych. Każdy ze skrótów ma natomiast bardzo sprecyzowane reguły, co ułatwia sprzedaż towarów na całym świecie oraz kontakty między importem i eksporterami, a także firmami spedycyjnymi. Aby rozwiązać różnego rodzaju kwestie sporne oraz podpisać korzystne umowy niezbędna jest znajomość zasad Incoterms. Są one nieodłącznie związane z procesem transportu towarów oraz przekazaniem własności, a także odpowiedzialności za ładunek. Opisują też obowiązki oraz koszty po stronie kupującego i sprzedającego. Poprawny zapis w umowie musi więc zawierać takie informacje jak nazwa wybranego warunku Incoterms, miejsce/port oraz określenie Incoterms 2020.
Jak dzieli się Incoterms?
Reguły Incoterms, które określają warunki sprzedaży, zostały podzielone na cztery grupy (C, D, E, F). Za kryterium przyjęto na ponoszone opłaty, ryzyko, odpowiedzialność za formalności oraz kwestie związane z importem i eksportem.
W grupie C (Main Carriage Paid) sprzedający zawiera umowę przewozu ze spedytorem i ponosi koszty. Jest on odpowiedzialny za odprawę eksportową, a ryzyko zostaje przeniesione na kupującego w momencie nadania towaru. Nabywcę obciążają więc wszystkie koszty związane z transportem oraz innymi zdarzeniami. W tej grupie wyróżnia się takie reguły jak CFR, CIF, CPT i CIP.
Natomiast w grupie D (Arrival) to sprzedający zobowiązany jest dostarczyć towar w określone miejsce lub do portu przeznaczenia. Są tu zasady DAP, DPU i DDP.
Grupa E (Departure) koncentruje się na tym, że strona sprzedająca udostępnia towar kupującemu we wskazanym punkcie wydania. Tym samym nie ponosi ryzyka i kosztów załadunku, a także nie musi zajmować się odprawą celną. W tej grupie jest tylko Incoterms EXW.
W grupie F (Main Carriage Unpaid) strona sprzedająca jest zobowiązana do dokonania odprawy celnej. Natomiast koszty transportu ani ubezpieczenia są opłacane przez kupującego. Do tej grupy należą FCA, FAS i FOB.
Z jakimi regułami Incoterms 2020 można się spotkać?
Reguły Incoterms można podzielić na powszechne – dostępne dla wszystkich środków i gałęzi transportu (EXW, FCA, CPT, CIP, DAP, DPU i DDP), oraz te obowiązujące tylko w transporcie morskim i wodnym śródlądowym (FAS, FOB, CFR i CIF). Szczegółowo oczywiście każda z zasad jest opisana, co ułatwia międzynarodowy handel.
Wśród reguł Incoterms 2020 znajdują się:
EXW EX Works (z zakładu)
Sprzedający dostarcza towary do dyspozycji kupującego. Może to być fabryka lub magazyn, które wcale nie muszą znajdować się na terenie sprzedającego. Tym samym to kupujący jest zobowiązany do przeprowadzenia załadunku, transportu oraz załatwienia koniecznych odpraw.
FCA Free Carrier (dostarczone do przewoźnika)
Sprzedający dostarcza towary do kupującego. Może to być teren sprzedającego, a środek transportu jest organizowany przez kupującego lub można wskazać inne miejsce, a towary są uznane za dostarczone po załadowaniu na środki transportu sprzedającego, gdy dotarły pod wskazany adres, czy też są w dyspozycji przewoźnika lub innej osoby wyznaczonej przez kupującego.
CPT Carriage Paid To (przewóz opłacony do)
Sprzedający dostarcza towary, a tym samym przenosi ryzyko na kupującego. Przekazuje je przewoźnikowi oraz podpisuje umowę na transport towarów od dostawcy do uzgodnionego miejsca przeznaczenia. Tym samym sprzedający nie gwarantuje, w jakim stanie i w jakiej ilości produkty zostaną dostarczone kupującemu. Nie odpowiada nawet za to, czy usługa w ogóle zostanie zrealizowana.
CIP Carriage and Insurance Paid To (przewóz i ubezpieczenie opłacone do)
Sprzedający dostarcza towary oraz przenosi ryzyko na kupującego poprzez przekazanie ich przewoźnikowi zaangażowanemu przez sprzedającego. Dotyczy to też dostawy towarów już w ten sposób dostarczonych. W przeciwieństwie do reguły CPT sprzedający musi zawrzeć umowę ubezpieczenia, która obejmuje ryzyko utraty lub uszkodzenia towarów na trasie od punktu dostawy do co najmniej punktu przeznaczenia.
DAP Delivered at Place (dostarczone do miejsca)
Sprzedający dostarcza towary i przenosi ryzyko na kupującego, gdy towary zostały pozostawione do dyspozycji kupującego i są gotowe do wyładunku w oznaczonym miejscu przeznaczenia lub w uzgodnionym punkcie. Tym samym sprzedający odpowiada za dostarczenie towarów pod wskazany adres lub też do uzgodnionego miejsca.
DDU Delivered at Place Unloaded (dostarczone do miejsca wyładowane)
Sprzedający dostarcza towary, a także przenosi ryzyko na kupującego w momencie, gdy ładunek po wyładowaniu ze środka transportu jest pozostawiony w oznaczonym miejscu przeznaczenia lub w uzgodnionym punkcie. Tym samym dostawa i przybycie do miejsca przeznaczenia są takie same. Sprzedający ponosi wszelkie ryzyko związane z dostarczeniem i wyładunkiem towarów, więc musi się upewnić, czy jest w stanie zorganizować wszystkie czynności w danym punkcie. DPU to jedyna reguła, która wymaga od sprzedającego wyładunku towarów w miejscu przeznaczenia.
DDP Delivered Duty Paid (dostarczone cło opłacone)
Sprzedający dostarcza towary do kupującego, które już są w jego dyspozycji, zostały odprawione w imporcie, są gotowe do wyładunku w oznaczonym miejscu przeznaczenia lub w uzgodnionym punkcie. Tym samym sprzedający ponosi wszelkie ryzyko związane z dostarczeniem ładunku. W tej regule dostawa i przybycie do miejsca przeznaczenia są tożsame.
FAS Free Alongside Ship (dostarczone wzdłuż burty statku)
Sprzedający dostarcza towary do kupującego. Ładunek jest umieszczony wzdłuż burty statku (na przykład na nabrzeżu albo w barce) wyznaczonego przez kupującego w oznaczonym porcie załadunku. Tym samym ponosi on ryzyko utraty lub uszkodzenia towarów oraz wszystkie koszty.
FOB Free On Board (dostarczony na statek)
Sprzedający dostarcza towary do kupującego na pokładzie statku wyznaczonego przez kupującego w oznaczonym porcie załadunku. Ryzyko utraty lub uszkodzenia towarów przechodzi na kupującego, gdy towary znajdują się na pokładzie statku i ponosi on od tego momentu wszelkie koszty.
CFR Cost and Freight (koszt i fracht)
Sprzedający dostarcza towary kupującemu na pokładzie statku. Uznaje się, że wywiązał się on z obowiązku w tym momencie niezależnie od tego, w jakim stanie, w jakiej ilości i czy w ogóle ładunek dotrze na miejsce przeznaczenia. W tej regule sprzedający nie ma obowiązku ubezpieczenia towaru ani żadnych obowiązków wobec kupującego. Nabywca powinien więc zadbać sam o ubezpieczenie transportu.
CIF Cost Insurance and Freight (koszt ubezpieczenie i fracht)
Sprzedający dostarcza towary kupującemu na pokładzie statku. W ten sposób wywiązuje się z obowiązku i nie odpowiada za to, w jakim stanie, w jakiej ilości i czy w ogóle ładunek dotrze do odbiorcy. Sprzedający musi jednak zawrzeć umowę ubezpieczenia od ryzyka utraty lub uszkodzenia towarów z portu załadunku do co najmniej portu przeznaczenia.